"ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΣΤΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ"
"ΈΝΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΑΘΛΟΣ"
Στις 8, 9 και 10 Αυγούστου 2008 η Πανευρυτανική Ένωση σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κέντρο ΕυρυτανικώνΣπουδών και Ερευνών, το Δήμο Αγράφων και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ευρυτανίας οργάνωσαν στο Δήμο Αγράφων επιστημονικό Συνέδριο με θέμα: «Τα χωριάτων Αγράφων στη διαδρομή της Ιστορίας».
Το εγχείρημα θα μπορούσε να το ονομάσει κανείς γιγαντιαίο για τα μέτρα της Πανευρυτανικής και των άλλων φορέων και για τις φυσικές δυσκολίες στην περιοχή διοργάνωσης.

 Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι η περιοχή των Αγράφων έχει το πιο δύσκολο χωμάτινο οδικό δίκτυο, πανελλαδικά!!
Τις δυσκολίες όμως του τόπου αναπλήρωσε το πάθος  των διοργανωτών, η τόλμη των δεκάδων συνέδρων και - το κυριότερο - η θερμή φιλοξενία και η διάθεση προσφοράς των ίδιων των Αγραφιωτών.
Όσοι μη Αγραφιώτες πήραν μέρος στο Συνέδριο και είδαν την τεράστια προσφορά των ντόπιων παραγόντων κατάλαβαν γιατί οι άνθρωποι και η περιοχή αυτή πέρασαν στην ιστορία. Κατάλαβαν ποια είναι η δύναμη που ώθησε αυτούς τους ταλαιπωρημένους ορεσίβιους να δραστηριοποιούνται μετά την Άλωση σε όλη τη Βαλκανική και να δημιουργούν στον τόπο τους οικονομικές και πνευματικές δραστηριότητες. 
Η εγκατάλειψη που ταλαιπωρεί την περιοχή τον Χειμώνα δεν ήταν εμφανής. Αύγουστο μήνα και τα χωριά σφύζουν από ζωή. Οι επισκέπτες είδαν τα Αγραφα όπως περίπου ήταν στις παλιές καλές εποχές της ακμής.
Η ιδέα της Πανευρυτανικής Ένωσης και του Δήμου Αγράφων για τη διοργάνωση του Συνεδρίου προήλθε, κυρίως, από την πετυχημένη διοργάνωση της περυσινής Ημερίδας στη Βούλπη. Έτσι, τα όσα προβλήματα αντιμετωπίστηκαν κατά τον καλλίτερο τρόπο χάρις στο πάθος των διοργανωτών και την εργατικότητά τους. Κινητοποίησαν πλήθος επιστημόνων και συντόνισαν πλήθος δραστηριοτήτων και μαζί με τη φλογερή συνδρομή τοπικών παραγόντων (Δήμος, πολιτιστικοί Σύλλογοι, ιδιώτες κ.ά.) οδήγησαν στην πλήρη επιτυχία. Επειδή Αγραφα δεν είναι μόνο το ομώνυμο χωριό αλλά μια ολόκληρη περιοχή και ένας τόπος ολόκληρος γι’ αυτό αποφασίστηκε να γίνει σε τρία σημεία:  
την 1η ημέρα στο Τροβάτο, 
την 2η στα Άγραφα και 
την 3η  να κλείσει στα Βραγγιανά. 
 Οι συνεδριάσεις γίνονταν στις πλατείες των χωριών, κάτω από τον ίσκιο αιωνόβιων πλατάνων και δίπλα σε βρύσες που το νερό τους κυλώντας έδινε έναν ξεχωριστό τόνο κατά τη διάρκεια των συνεδρίων. 
Θύμιζε το όλο σκηνικό κάτι από τις αρχαίες συνάξεις των ορεσίβιων ελληνικών φύλων (βλ. Όμηρος) όπου με δημοκρατικές διαδικασίες συζητούσαν και αποφάσιζαν για τη ζωή τους. Θύμιζε ακόμα συνελεύσεις στην Πνύκα της δημοκρατικής Αθήνας. 
Το πιο αξιοθαύμαστο ήταν η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Μετείχε πλήθος ντόπιων και άκουε με ευλάβεια τα λεγόμενα. Η Ελλάδα της καθολικής συμμετοχής του λαού στα κοινά θριάμβευσε κατά τη διάρκεια αυτού του Συνεδρίου.
Όπως προαναφέρθηκε το οδικό δίκτυο της περιοχής είναι από τα πιο δύσκολα της χώρας.
Μεγάλα λεωφορεία δεν διαβαίνουν στους δύσβατους δρόμους και τα Ι.Χ. θέλουν τόλμη και επιδεξιότητα. Το τοπίο, οι δρόμοι είναι συγκλονιστικοί από ομορφιά και αγριότητα, αλλά δύσκολοι. Γι’ αυτό εκτός από το 20θέσιο πουλμανάκι του Δήμου Αγράφων ενοικιάσθηκαν δυο ακόμα μικρά λεωφορεία της Τρέγκινγκ Ελλάς. Τα πιο
                            
κατάλληλα για ορεινές διαδρομές και με εξαίρετους οδηγούς. Από κει και πέρα όσοι ταξίδεψαν με αυτά θυμήθηκαν τα νιάτα τους  οι γηραιότεροι στη δεκαετία του '50 ή αποκόμισαν μια διαφορετική εμπειρία  οι νεότεροι. Καταλληλότατα κι ασφαλέστατα γι' αυτούς τους δρόμους, όμως τα αμορτισέρ τους θύμιζαν στρατιωτικά αυτοκίνητα για επιχειρήσεις των ΛΟΚ. Η φιλική διάθεση και η επιδεξιότητα των οδηγών τους όμως καθώς και οι αντοχές των συνέδρων στην εφεδρεία της ζωής και μαχίμων - υπερκάλυψαν τα πλην. Το κέφι αφάνισε το ταρακούνημα, τη σκόνη του δρόμου και τις δύσκολες διαδρομές. Με αυτές τις συνθήκες οι σύνεδροι και οι συνοδοί τους - ο γηραιότερος ο παλαίμαχος καθηγητής του Γυμνασίου Καρπενησίου στη δεκαετία του 1950 κ. Τσιάκας, σήμερα μεταξύ 90 και 100 ετών - πήραν τα βουνά το μεσημέρι της Παρασκευής 8/8/2008 από το Καρπενήσι. Έφτασαν στο Τροβάτο κατά τις 6 μ.μ. και παρακολούθησαν την Παράκληση για την Παναγία μας στην ιστορική εκκλησία του Αγίου Δημητρίου χοροστατούντος του Μητροπολίτη Καρπενησίου κ.κ. Νικολάου. 
 Σημειώνεται ότι ο Μητροπολίτης μας πως για τρεις μέρες μοιράστηκε με τους συνέδρους και την τοπική κοινωνία τις συγκλονιστικές εμπειρίες του Συνεδρίου και ήταν αυτός που το άνοιξε και το έκλεισε με τις ευχές του. Παρακολούθησε επίσης -παρά τη φυσική κόπωση και την ηλικία του - ανελλιπέστατα όλες τις συνεδρίες. Από τους πρώτους ερχόταν και τελευταίος έφευγε.
Μετά την παράκληση στο Τροβάτο πραγματοποιήθηκε στη θαυμάσια πλατεία του πάνω μαχαλά του χωριού και η α' συνεδρία.  
 
Ο Δήμος και ο Τοπικός Σύλλογος (Πρόεδρος κ.Παναγιώτης Κουτσολάμπρος) είχαν μεριμνήσει για καρέκλες, φωτισμό,ηχητικά, υπολογιστές, βιντεοπροβολή κ,λπ.με υποδειγματικό τρόπο. 
Η έναρξη του συνεδρίου έγινε με πανηγυρικό τόνο εκεί.
Έγιναν προσφωνήσεις από τους κ.κ.:
• Χρήστο Μπούρα, Δήμαρχο Αγράφων.
• Κώστα Αντ. Παπαδόπουλο,Πρόεδρο της Πανευρυτανικής Ένωσης και Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου,
• Καθηγητή Κλεομένη Κουτσούκη, Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου.
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος τουΤοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου κ.Παναγιώτης Κουτσολάμπρος απηύθυνε το «καλωσόρισμα» και ακολούθησαν οι χαιρετισμοί από το Νομάρχη Ευρυτανίας κ. Κώστα Κοντογεώργο, τον Δήμαρχο Καρπενησίου και Πρόεδρο της ΤΕΔΚΝ. Ευρυτανίας κ. Βασίλειο Καραμπά  
και τον τ. Υπουργό και Βουλευτή κ. Νίκο Σαλαγιάννη. Ο βουλευτής του Νομού μας κ. Ηλίας Καρανίκας, ενώ παρακολούθησε τηνπαράκληση έφυγε για την Ανατολική Φραγκίστα για να εκπροσωπήσει στα «Καφαντάρεια» τη Βουλή των Ελλήνων και τον αρχηγό του Κόμματος του. Ο κ. Καρανίκας χαιρέτισε το Συνέδριο κατά την τελευταία συνεδρίαση στα Βραγγιανά. Την έναρξη του Συνεδρίου κήρυξε ο Μητροπολίτης Καρπενησίου κ. κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ. Ακολούθησαν εισηγήσεις από τους κ.κ. Λάμπρο Γεωργίου, τ. Πάρεδρο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Παναγιώτη Σαλαγιάννη, Φιλόλογο και συγγραφέα, 
 Γιάννη Καρατζόγλου, Αρχιτέκτονα, Καθηγητή Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Κωνσταντίνο Σπ. Τσιώλη, Οδοντίατρο, Ειρήνη Πιπερίγκου - Κυριαζή, Ιστορικό και Αρχαιολόγο. Η εισήγηση της κ.Τσιάκα ανακοινώθηκε στη συνεδρίαση των Βραγγιανών, ενώ της
κ.Βασιλικής Λάππα- Κελέση λόγω δικαιολογημένης απουσίας θα συμπεριληφθεί στον υπό έκδοση τόμο.
Το προεδρείο της συνεδρίασης αυτής αποτελούσαν οι κ.κ. Παναγιώτης Βλάχος και Γ.Καραγεώργος
Η α’ συνεδρίαση έληξε με ευχαριστίες του προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής κ. Κ. Παπαδόπουλου προς όλους όσους συντέλεσαν στην άρτια οργάνωση αλλά και στους χορηγούς που είναι η ΤΕΔΚ Ν. Ευρυτανίας, ο Αγραφιώτης επιχειρηματίας κ. Στέφανος Κωστούλας και οι επίσης Αγραφιώτες επιχειρηματίες Α/φοί Χόντου. 
 Ακολούθησε νηστίσιμος μεν, πλούσιος δε από αγάπη και φιλική διάθεση των ντόπιων δείπνος. Μετά τον δείπνο οι σύνεδροι διαμοιράσθηκαν για την διανυκτέρευση στα Άγραφα και Επινιανά. Το συνέδριο συνεχίσθηκε την άλλη μέρα στα Άγραφα και έκλεισε τις εργασίες την μεθεπόμενη σταΒραγγιανά.