ΤΟ ΤΡΟΒΑΤΟ ΑΓΡΑΦΩΝ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ
Το Τροβάτο είναι ένα από τα πιο όμορφα χωριά των Αγράφων και συνδυάζει τη φυσική ομορφιά με την ιστορία. Η φύση στάθηκε απλόχερη για το Τροβάτο. Η μορφολογία του εδάφους είναι θαυμάσια και η βλάστηση ποικίλη. Συνδυάζει βουνά , πανέμορφες πλαγιές, γραφικές ραχούλες, διάσελα, πετρωτά και φτερούσια, αλλά και ομαλούς και εύφορους τόπους, θαυμάσια ισιώματα, λιβαδότοπους, πεντακάθαρες πηγές και πανέμορφες λαγκαδιές στις οποίες ρέουν γάργαρα κρυστάλλινα νερά. Είναι το πιο όμορφο και το πιο ήμερο χωριό της περιοχής των Αγράφων...
...Το Τροβάτο βρίσκεται στο βορειότερο άκρο της Ευρυτανίας και του δήμου Αγράφων, κοντά στα σύνορα με το νομό Καρδίτσας, και σε υψόμετρο 1060 μέτρων. Ανέκαθεν ήταν ένα παραδοσιακό κτηνοτροφικό χωριό. Απέχει από την έδρα του νομού ,το Καρπενήσι 76 χιλιόμετρα και από τα Άγραφα 16 χιλιόμετρα. Εκτείνεται σε 22876 στρέμματα . Η μεγαλύτερη έκτασή του είναι χορτολιβαδική , ενώ αρκετή απ’ αυτή είναι καλλιεργήσιμη.
Είναι χτισμένο επί της οροσειράς της Πίνδου και κάτω από τη γοητευτική επιβλητική και μεγαλοπρεπή παρουσία του Ντεληδήμου (2163μ)-η δεύτερη βουνοκορφή της Ευρυτανίας μετά από το Βελούχι (2315μ),
Αφορισμένη (1827μ), ΤρίαΣύνορα (1550μ), Τσουκασιάκα (1955), και Κλαράκι (1792μ).
Βορειοανατολικά του έχει τον Τροβατιανό (ή και Τροβαταίο) ποταμό, παραπόταμο του Αγραφιώτη, ανατολικά του βρίσκονται τα Μεγάλα Βραγγιανά και νοτιοανατολικά το Τρίδενδρο.
Το Τροβάτο είχε πάντοτε ευκολότερη πρόσβαση προς το νομό Καρδίτσας και λόγω της γεωγραφικής του θέσης ,οι εμπορικές του συναλλαγές γίνονταν πάντοτε με την Καρδίτσα ,στην οποία υπάγονταν δικαστικά και αστυνομικά.
Η πρόσβαση προς το Τροβάτο επιτυγχάνεται ακολουθώντας διάφορες εναλλακτικές διαδρομές:
---Αθήνα- Λαμία- Καρπενήσι- Βίνιανη- Άγραφα-Τροβάτο
--- Αθήνα- Λαμία- Καρδίτσα- Μουζάκι-Τροβάτο
--- Αθήνα- Λαμία- Καρδίτσα-Λίμνη Πλαστήρα-Τροβάτο
---Θεσσαλονίκη- Λάρισα-Τρίκαλα- Μουζάκι-Τροβάτο
--- Θεσσαλονίκη-Λάρισα- Καρδίτσα-Λίμνη Πλαστήρα-Τροβάτο
--- Θεσσαλονίκη-Λάρισα- Καρδίτσα- Μουζάκι-Τροβάτο
---Αγρίνιο- Βίνιανη- Κρέντη- Άγραφα-Τροβάτο
Οι γεωγραφικές συντεταγμένες του Τροβάτου, όπως αυτές απεικονίζονται σε χάρτες είναι οι εξής:’’Ν 39 μοίρες 12’47’’ Ε 21 μοίρες 36’36’’ 39.21.306/21.61 Geonameld:252557”
Το υπέροχο φυσικό του περιβάλλον, η εκπληκτική και ασύδοτη βλάστηση ,το θαυμάσιο ελατόδασος στη νότια πλευρά, ο ανοιχτός του ορίζοντας ,η αλπική θέα των κλιτύων και των κορυφογραμμών ,οι πλατείες με τα αιωνόβια πλατάνια, καθώς και τα μεταβυζαντινά του μνημεία ,δίκαια το κατατάσσουν ανάμεσα στα γραφικότερα χωριά της Ευρυτανίας.
Η περιοχή του δήμου Αγράφων ,το Τροβάτο, παρουσιάζει τα μεγαλύτερα ύψη υετού (βροχής) όλους τους μήνες του χρόνου. Οι άφθονες βροχές ευνοούν την ανάπτυξη βλάστησης με μεγάλη ποικιλία. Γι’αυτό και τα πλούσια λιβάδια του φιλοξενούσαν ανέκαθεν χιλιάδες πρόβατα.
Το Τροβάτο αποτελείται από τους παρακάτω συνοικισμούς που ακολουθούν το φυσικό ανάγλυφο της περιοχής:
Οι Άγιοι Θεόδωροι(ο Απάνω Μαχαλάς) - Ο(άλλοτε) Μεσαίος Μαχαλάς - Ο Άγιος Δημήτριος(Κάτω Μαχαλάς) - Ο Άγιος Αθανάσιος- Καβάκια- Χιόνως.
Οι Άγιοι Θεόδωροι(ο Απάνω Μαχαλάς):Ο Μαχαλάς βρίσκεται σε περίοπτη θέση. Η πανοραμική θεά από την επιβλητική πλατεία αφοπλίζει και καθηλώνει. Είναι το αγνάντι , το μπαλκόνι του Τροβάτου. Από εκεί το βλέμμα ξεχύνεται ,για να απολαύσει τον Άγιο Αθανάσιο, τα Καβάκια, τη Χιόνω, τον Κάτω Μαχαλά, τον Μεσαίο Μαχαλά. Επίσης στο βάθος τα Μεγάλα Βραγγιανά και τα βουνά που τα περιβάλλουν.
Φροντιστήριο της Στερεάς(Καρπενησίου) της Π.Ε.Ε.Α (Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης), από το οποίο αποφοίτησαν οι πρώτοι δάσκαλοι της Ελεύθερης Ελλάδας. Επίσης στην πλατεία του Κάτω Μαχαλά υπάρχει το Ηρώο, όπου γίνονται οι εκδηλώσεις κατά τις εθνικές επετείους. Στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου υπάρχει ένας επαργυρωμένος σταυρός βυζαντινής ξυλογλυπτικής με σκαλισμένες εικόνες της Καινής Διαθήκης. Ονομάζεται, δε, από τους Τροβατιανούς Τίμιος Σταυρός. Θεωρείται ιερό κειμήλιο και τιμάται ιδιαίτερα.
Ο (άλλοτε) Μεσαίος Μαχαλάς:Είναι μικρής έκτασης. Βρίσκεται ανάμεσα στον Απάνω και Κάτω Μαχαλά. Η ιδιαίτερη μορφολογία του εδάφους του ,δεν του επέτρεψε την επέκτασή του. Διαθέτει αρκετό πράσινο, γιατί σχεδόν στην άκρη του περνά ένα όμορφο ποτάμι. Στον δρόμο που συνδέει τον Επάνω με τον Κάτω Μαχαλά, κτίστηκε το πρώτο δημόσιο Δημοτικό Σχολείο.
Ο Άγιος Αθανάσιος:Έχει άμεση οπτική επαφή με τον Επάνω Μαχαλά (Άγιοι Θεόδωροι). Πανέμορφος οικισμός ,υποδέχεται τον επισκέπτη, ερχόμενος από τα Τρία Σύνορα. Στην βρύση όπου υπάρχει στην είσοδο του μαχαλά, ο επισκέπτης θα ξαποστάσει πίνοντας το δροσερό και γάργαρο νερό της πέτρινης βρύσης.
Καβάκια: Οικισμός όπου είναι ξαπλωμένος κάτω από την Κοτρώνα, απολαμβάνει την θέα του Επάνω και Κάτω Μαχαλά. Επίσης και αυτός ο μαχαλάς προϋπαντά και καλοδέχεται τον επισκέπτη.
Χιόνως: Η περιοχή της Χιόνως βρίσκεται σε μια όμορφη πλαγιά των βουνών του Τροβάτου. Δίνει μια αισθητική απόλαυση στον Τροβατιανό, στον επισκέπτη ,τον ηρεμεί με την απαλή διαγραφή του τοπίου της.