ΤΡΟΒΑΤΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

Παγκόσμια Ημέρα Πολιτισμού

(Παγκόσμια Ημέρα για την Πολιτισμική Διαφορετικότητα, τον Διάλογο

και την Ανάπτυξη)

«Η Πολιτιστική Διαφορετικότητα είναι η κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας και θα πρέπει να αναγνωριστεί και να διασφαλιστεί προς όφελος των σημερινών και μελλοντικών γενεών».

Αυτό αναφέρεται στο πρώτο άρθρο της Παγκόσμιας Διακήρυξης για την Πολιτιστική Διαφορετικότητα, η οποία υιοθετήθηκε το 2001, αποδεικνύοντας ότι ο σεβασμός προς τον πλούτο και την ποικιλία των αξιών, πεποιθήσεων, παραδόσεων και μορφών δημιουργικής έκφρασης όλων των λαών, βρίσκεται στην «καρδιά» των ιδανικών που πρεσβεύουν όλες οι ομάδες που ασχολούνται με την προώθηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς...

...Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε να ανακηρύξει την

21η Μαΐου ως Παγκόσμια Ημέρα για την Πολιτισμική Διαφορετικότητα, τον Διάλογο και την Ανάπτυξη. 

Κάλεσε όλα τα κράτη - μέλη, τις διακυβερνητικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις(ΜΚΟ) να διοργανώσουν εκδηλώσεις, που θα διευρύνουν τη γνώση των λαών σχετικά με τον παγκόσμιο πολιτιστικό πλούτο και να ενθαρρύνουν μέσω της εκπαίδευσης, τη γνώση της αξίας της πολιτισμικής διαφορετικότητας.

Ο όρος πολιτισμός εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα τον 18ο αι. από τον Αδαμάντιο Κοραή, ως αντιστοίχιση του γαλλικού civilisation, έκτοτε όμως χρησιμοποιείται υποκαλύπτοντας και την έννοια του culture/kultur λόγω της έλλειψης μονολεκτικής ακριβούς απόδοσης στα ελληνικά της ξενόγλωσσης έννοιας.

Η αστικοποίηση του ανθρώπου συνέτεινε στην ανάπτυξη του πολιτισμού του, του συνόλου δηλαδή των τεχνικών και πνευματικών του επιτευγμάτων ανά την υφήλιο. 

Λόγω της διαβίωσης με συνανθρώπους και της αναγκαστικής εγγύτητας (γειτονίας), ισχυροποιούνται και εδραιώνονται καταρχήν οι “καλοί τρόποι”. Έτσι προάγουν τη συνολική ευστάθεια του νέου χωροταξικού τρόπου διαβίωσης και οι καλοί τρόποι αναβαθμίζονται πλέον σε ένα “κοινό σύστημα αξιών”.

Η πολιτισμική ανάπτυξη του ανθρώπινου γένους, διαιρούμενη γεωγραφικά, είναι η ”πολιτιστική δράση“(υλικά και πνευματικά έργα, δραστηριότητες και έθιμα) και η “πνευματική καλλιέργεια” (αξίες, παραδόσεις, παιδεία, μόρφωση, αισθητική) που συνισταμένα διαμορφώνουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων κατά τόπους. Ένας πολιτισμός δεν έχει απαραίτητα τοπικό χαρακτήρα.. Ένας πολιτισμός μπορεί να χαθεί, αν αλλοιωθούν σε μεγάλο ποσοστό στοιχεία της πολιτισμικής του ταυτότητας. Παρόλο που οι πολιτισμοί χάνονται ή εξελίσσονται σε νέα πολιτισμικά μορφώματα, κάποιοι αφήνουν πίσω τους πνευματικά επιτεύγματα.

Κάθε πολιτισμός είναι, από τη φύση του, πολυσχιδής. Δεν είναι μόνο ότι περιλαμβάνει δύο άξονες - τον υλικοτεχνικό και τον πνευματικό - αλλά και γύρω από αυτούς αναπτύσσει ποικίλες μορφές. Έτσι, αναπτύσσονται ομόκεντροι κύκλοι που, ως προς τον πνευματικό πολιτισμό, περιλαμβάνουν γλώσσα, ιστορία, θρησκεία, παιδεία, τέχνες και επιστήμες.

Σήμερα η παγκοσμιοποίηση, κάτω από την ομπρέλα ενός πανανθρώπινου πολιτισμού, υπόσχεται και ως ένα σημείο δημιουργεί συνθήκες για την ανάπτυξη κοινών στοιχείων με ενωτικό ρόλο σε παγκόσμια κλίμακα όπως οι ηθικές αξίες, η κοινωνική νοημοσύνη και η οικολογική συνείδηση.

Η προσπάθεια για ενιαία πνευματική καλλιέργεια έχει την έννοια της «συλλογικής νοημοσύνης της ίδιας της επιβίωσης του ανθρώπινου πολιτισμού στα δύσκολα σημεία της εξέλιξής του.

Iδιαίτερα, σήμερα, που η ανθρωπότητα μαστίζεται από μια τεράστια οικονομική κρίση, αλλά και κρίση ιδεολογική, κρίση αξιών με φαινόμενα διαφθοράς.

Θα πρέπει οι εκπρόσωποι των ΜΚΟ, της κοινωνίας των ενεργών πολιτών, να προχωρήσουν μαζί και ενωμένοι, ώστε μέσα από κοινό και ειλικρινή διάλογο να συζητήσουν για διαπολιτισμικά ζητήματα και να προωθήσουν πρωτοβουλίες για νέες συνεργασίες, με κυρίαρχο μοχλό τον πολιτισμό.

Πρέπει μέσα από κοινές πολιτιστικές δράσεις, να σηματοδοτηθεί μια θετική αρχή που να κάνει όλους μας να σκεφτούμε πως αυτά που μας ενώνουν, είναι πολύ περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν και μας κάνουν να αναλωνόμαστε σε ευτελή και ανούσια θέματα. Ο καθένας στα λόγια, μπορεί να υποστηρίζει τον δρόμο της προσέγγισης. Όμως είναι ιδιαίτερα δύσκολο και επώδυνο, τα παραπάνω να μεταφραστούν και να μετασχηματιστούν σε συγκεκριμένες πράξεις, να γίνουν βίωμα των πολιτών και ενεργούν σύμφωνα με αυτά. Για να γίνει αυτό χρειάζεται πολύ δουλειά, επιμονή και συνέπεια, ώστε να χτιστούν γέφυρες επικοινωνίας και εμπιστοσύνης και να προωθηθεί η «διαπολιτισμική φιλία». Ως τέτοια, μας ωθεί να συνειδητοποιήσουμε ότι οι αξίες με τις οποίες ζει ένα ανθρώπινο σύνολο, συνδέονται άρρηκτα με το ιδιαίτερο είδος πολιτισμικής καλλιέργειας την οποία βιώνει αυτό το σύνολο.

Ως κατακλείδα ,ως ένα μικρό δείγμα για τον πολιτισμό μας ,ας καταγράψουμε λίγα λόγια του Στρατηγού Μακρυγιάννη:

«Με το να τιμάμε τον πολιτισμό μας, να τον προάγουμε και να σεβόμαστε όλα όσα μας κληροδοτήθηκαν διασφαλίζεται η συνέχεια και η τόνωση της εθνικής μας συνείδησης, ενώ η γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα αποτελούν εθνικά οχυρά. Για αυτά πολεμήσαμε…» έλεγε ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, δίνοντας πρώτος αυτός το σύνθημα για την ανάγκη προστασίας των ερειπωμένων και λεηλατούμενων αρχαίων.

Γιατί ποιος θα είναι ο αυριανός κόσμος όταν ο σημερινός ήδη κινδυνεύει; Σε ποιες αξίες θα στηριχθούν οι κοινωνίες του μέλλοντος; Και το χθες, που κρύβει μέσα του όλες τις διαχρονικές αξίες και τον αιώνιο πολιτισμό, πώς θα μπορέσει να διασωθεί και να επιζήσει στο αύριο;