ΤΡΟΒΑΤΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

Το Παιδαγωγικό Φροντιστήριο Καρπενησίου-Τροβάτο το 1944

 Στην εκκλησία του ΑγίουΔημητρίου, όπως εξάλλου το φανερώνει και η εντοιχισμένη αναμνηστική πλάκα στην πρόσοψή της ,στεγάστηκε και λειτούργησε την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης και ειδικότερα το καλοκαίρι του 1944 το Παιδαγωγικό Φροντιστήριο της Κυβέρνησης του Βουνού, από το οποίο αποφοίτησαν οι πρώτοι δάσκαλοι της Ελεύθερης Ελλάδας. Τα άρθρα 1^ο και 6^ο της Απόφασης για την ίδρυση Παιδαγωγικών Φροντιστηρίων ,της 8^ης Ιούνη 1944 ,είχαν ως εξής:

«Άρθρο 1:Ιδρύονται δύο Παιδαγωγικά Φροντιστήρια, με έδρα το Καρπενήσι και την Τύρνα(Θεσσαλίας), που θα λειτουργήσουν από τις 5 Ιούλη ως τις 10 Σεπτέμβρη 1944.

Άρθρο 6:Οι απόφοιτοι του Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου διορίζονται προσωρινοί δάσκαλοι. Για να γίνουν μόνιμοι και να εξισωθούν με τους πτυχιούχους δασκάλους του 1^ου βαθμού ,θα πρέπει να μετεκπαιδευτούν ,όπως θα καθοριστεί από ειδική πράξη.

                                            Ο Γραμματέας της Παιδείας

                                                         Π.Κόκκαλης

Το Γραφείο Παιδείας με επικεφαλής το Γραμματέα-υπουργό Παιδείας, καθηγητή Αλεξ. Σβώλο, πήρε την απόφαση να κάμει ότι μπορεί για να μειώσει το δυνατό ελάχιστο τις δυσάρεστες επιπτώσεις από τα δεινά του πολέμου. Κατά τα μέσα του Απρίλη γίνεται στο χωριό Βίνιανη της Ευρυτανίας ,σύσκεψη στην οποία πήραν μέρος ,εκτός από το Γραμματέα Παιδείας της ΠΕΕΑ ,οι τρεις παιδαγωγοί :Κ.Δ.Σωτηρίου, Μ. Παπαμαύρος και Ρόζα Ιμβριώτη καθώς και πέντε-έξι δάσκαλοι και καθηγητές(Τάσος Βαφειάδης, Αλέκος Παπαγεωργίου ,Κώστας Παπανικολάου κ.α).   

 Στη σύσκεψη αυτή έγινε μια ευρύτατη ανάλυση της κατάστασης της Εκπαίδευσης και αποφασίστηκε να παρθούν αμέσως τα πιο πρόσφορα και αποτελεσματικά μέτρα για συγκράτηση του κατήφορου, στον οποίο είχαν σπρώξει τα εκπαιδευτικά πράγματα η δικτατορία της 4^ης Αυγούστου και οι κατακτητές και ανόρθωση της αποδιοργανωμένης Εκπαίδευσης.

Το δημοτικό σχολείο και η βασική εκπαίδευση συρρικνώνεται. Το ποσοστό εγκατάλειψης του δημοτικού σχολείου έφτανε το 65%.Το ,δε, ποσοστό αναλφάβητων άγγιζε το 41 %.Τα παιδιά υποφέρουν….Το σχολικό έτος 1941-1942 κράτησε 3 μήνες! Το επόμενο σχολικό έτος 1942-1943 κράτησε μόνο 20 μέρες! 

Πράγματι ,υπήρξε εξαιρετικά σημαντική η πρωτοβουλία της «Κυβέρνησης του Βουνού»,όπως προσωνυμικά λεγόταν τότε, που, μέσα στις τόσες δυσκολίες του αγώνα, έθεσε ως έναν από τους πρωταρχικούς στόχους της και έκανε κύριο μέλημά της να εκπαιδεύσει δασκάλους και να δώσει παιδεία στα Ελληνόπουλα, σε μια περίοδο που ο αναλφαβητισμός ξεπερνούσε το 40% του πληθυσμού.

«Ελάτε να πλάσουμε ένα λαό!», ήταν τα λόγια του παιδαγωγού Μ. Παπαμαύρου, ενός μελαμψού κάπως εύσωμου ανδρός, όταν ανέβηκε πάνω σ’ ένα πρόχειρο έδρανο να μιλήσει προς το ακροατήριό του.

Όμως, στις 6 Αυγούστου 1944 έγινε η επιδρομή των Γερμανών εναντίον του Καρπενησίου ,σε μια προσπάθεια της γερμανικής διοίκησης να χτυπήσει την καρδιά του ελληνικού αντάρτικου. Τότε και η Παιδαγωγική Ακαδημία μεταφέρθηκε στο Τροβάτο. Στεγάστηκε, δε, στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου.

«Ακολουθήσαμε το δρόμο μας προς τ’Άγραφα, βαδίζοντας σε απότομες πλαγιές βουνών, σε κατσικόδρομους ,που έμοιαζαν με μυρμηγκόδρομους…Τέλος ,φθάσαμε στο χωριό Τροβάτο,υψόμετρο 1200 μέτρα…»,είπε ο Μιχάλης Παπαμαύρος.

Και συνεχίζει:»Είμαστε στο Κρυφό Σχολείο του Αγώνα…Μέσα στην εκκλησία αυτή συνεχίσαμε τη διδασκαλία μας...».

 Η μεγάλη καρυδιά, όπου σήμερα υπάρχει η όμορφη πέτρινη βρύση ,ήταν ο τόπος συνάθροισης των κατοίκων του χωριού, του επάνω και του κάτω μαχαλά. 

Εκεί αναλύονταν τα ζητήματα του Αγώνα. 
Αξιοσέβαστες Τροβατιανές  προσωπικότητες της εποχής ήταν ο παπα-Γιώργης Νταλλής, ο Αλέξανδρος Ιωάν. Σαλαγιάννης ,Βασίλειος Νταλλής.

Άξιο λόγου είναι ,επίσης, ο όρκος που διαβάζει ο παπα-Γιώργης και επαναλαμβάνουν οι σπουδαστές με υψωμένο το δεξιό τους χέρι:

“Ορκίζομαι ότι θα εκτελέσω σωστά τα καθήκοντά μου σαν υπάλληλος της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, έχοντας σαν γνώμονα το συμφέρον της Πατρίδας μου και του Ελληνικού λαού. Ότι θα αγωνιστώ με αυτοθυσία για την απελευθέρωση της χώρας μου από το ζυγό των κατακτητών. Ότι θα υπερασπίζω παντού και πάντοτε τις λαϊκές ελευθερίες και θα είμαι παραστάτης και οδηγός του λαού στον αγώνα για την λευτεριά του και τα κυριαρχικά του δικαιώματα.»   

Αξίζει, επίσης, να αναφερθούν οι παιδαγωγοί ,όπου δίδαξαν στο Παιδαγωγικό Φροντιτήριο Τροβάτου:

Κώστας Σωτηρίου, Μιχάλης Παπαμαύρος, Αλέκος Παπαγεωργίου ,Τάσος Βαφειάδης, Νίκος Μπρούζος, Μήτσος Βαϊτσος Δημήτρης Πάλλας,Κώστας Παπανικολάου, Κώστας Γεωργαλάς ,Γιώργος Μυρισιώτης,Τερψιχόρη Γουβέλη κ.α.

Από τους σπουδαστές-αποφοίτους διασώζονται τα ονόματα των παρακάτω:

Παπαθανασόπουλος Λεωνίδας ,Κατσιμάνη Ελένη, Χειμάρρα Ευδοξία, Μποσινάκου Αγγελική, Πασπαλιάρης Παναγιώτης, Πασπαλιάρης Γεώργιος, Κυρίτσης Αλέκος ,Πρίμπας Επαμεινώνδας Καραγεωργοπούλου Μαρία, Νταλλής Δημήτριος, Πολύζος Ανέστης,κ.α