ΤΡΟΒΑΤΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

 Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ ΤΡΟΒΑΤΟΥ

(Φυσικό κάλλος, Παράδοση και Ιστορία) Του Παναγιώτη Β.Σαλαγιάννη

    - Το Αγνάντι του Καραϊσκάκη

- Το Πανόραμα της περιοχής.

- Το Μπαλκόνι του Τροβάτου.

Αναμφισβήτητα, η πλατεία των Αγίων Θεοδώρων Τροβάτου, θεωρείται η ομορφότερη των Αγράφων και μια από τις ομορφότερες της χώρας μας. 

Όσο και αν προσπαθήσει κανείς, είναι δύσκολο να περιγράψει την ομορφιά της... 

...Η φύση συνδύασε στην πλατεία αυτή την αισθητική με την άνεση χώρου, τη χάρη με την απλότητα, τη φαντασία με την πραγματικότητα. Η θέα από την πλατεία των Αγίων Θεοδώρων αφοπλίζει, σαγηνεύει και καθηλώνει. 

Η πλατεία προβάλλει σαν ο βιγλάτορας της περιοχής. Από φυσική της κατασκευή αποτελεί τον πιο κατάλληλο χώρο για επισκόπηση των όμορφων τοπίων της περιοχής. 

Είναι το Αγνάντι, το Πανόραμα της περιοχής, το Μπαλκόνι του Τροβάτου.  

Από εκεί το βλέμμα ξεχύνεται αχαλίνωτο, για να απολαύσει όλες τις φυσικές ομορφιές και να χαρεί την εδαφική ποικιλία της περιοχής, με την πολύμορφη αρμονία της. Ο Άγιος Αθανάσιος, τα Καβάκια, η Χιόνω, ο Κάτω Μαχαλάς, ο Μεσαίος Μαχαλάς, καθώς και στο βάθος τα Μεγάλα Βραγγιανά και τα βουνά που τα περιβάλλουν, φαίνονται από την πλατεία αυτή σαν να βρίσκονται υποταγμένα στο επιβλητικό της μεγαλείο. 

Άποψη της πλατείας από την τοποθεσία Γεννίτσαρη

Μαγευτική εικόνα με τα χιόνια

 Στο χώρο αυτό ρεμβάζεις, ονειροπολείς και απογειώνεσαι. 

Από την πλατεία των Αγίων Θεοδώρων, όπου κι αν στρέψεις το βλέμμα σου, νιώθεις πως βρίσκεσαι στο κέντρο της ομορφιάς και πως ζεις ένα «εν εγρηγόρσει» όνειρο. 

Η πλατεία από ψηλά ξεχωρίζει

Τα γύρω βουνά προβάλλουν όμορφα, επιβλητικά, μεγαλόπρεπα αλλά και οικεία. Μόνο από την πλατεία αυτή διαπιστώνεις πόσο στοργικά τα γύρω βουνά κρατούν στην αγκαλιά τους το όμορφο Τροβάτο. Και όταν βρίσκεσαι στην πλατεία αυτή καταλαβαίνεις πόσο δύσκολο είναι  να εκφράσεις με λόγια την εξαίσια ομορφιά του τοπίου.

Αυτό το χάρμα οφθαλμών τραβάει τους χωριανούς σαν μαγνήτης σ’ αυτή την πανέμορφη πλατεία. 

Τα πανύψηλα, πλατύφυλλα και αιωνόβια  πλατάνια στολίζουν την πλατεία και χαρίζουν δροσιά και ίσκιο στους χωριανούς κατά την καλοκαιρινή περίοδο.  

 

Κόσμημα της πλατείας και ο απλός και απέριττος ναός των Αγίων Θεοδώρων (Τήρωνος και Στρατηλάτη), που -πέρα από την ευλάβεια προσθέτει μια ακόμη όμορφη πινελιά στο χώρο. 

Στην πλατεία υπάρχουν και δύο  τεχνητές βρύσες –η μια δυτικά και η άλλη βορειοανατολικά του Ναού- που εξασφαλίζουν στους χωριανούς υπέροχο νερό, που έρχεται από τα Χαλκερά.

Το κρυστάλλινο νερό των Χαλκερών

  
 Ο χώρος της πανέμορφης αυτής πλατείας είναι ο τόπος συνάντησης και επικοινωνίας των χωριανών. Εκεί αναλύουν την πολιτική και κοινωνική κατάσταση, συζητούν τα προβλήματα του χωριού τους, αλληλοπειράζονται, συγκρούονται και φιλιώνουν. 

Η πλατεία των Αγίων Θεοδώρων είναι θα λέγαμε ο χώρος κοινωνικότητας και ψυχαγωγίας των Τροβατιανών. Εκεί χτυπάει ο σφυγμός τους. 

 Οι Τροβατιανοί, μάλιστα, επειδή πολύ αρέσκονται να κάθονται στην πλατεία των Αγίων Θεοδώρων, να ρεμβάζουν απολαμβάνοντας τα όμορφα τοπία και να μην «ξεκολλούν» απ’ αυτή, παραμελώντας ή και αναβάλλοντας πολλές φορές και τις εργασίες τους, την ονόμασαν σκωπτικά και «Τεμπελόραχη». 

  Η πλατεία αυτή έχει και την ιστορία της. Εκεί οι χωριανοί μας, κάτω από τα πλατάνια, από τα πολύ παλιά χρόνια έκαναν συνελεύσεις, θυμίζοντας την ομηρική εποχή, και λάβαιναν διάφορες αποφάσεις για το χωριό μας και την περιοχή μας. Αυτό συνεχίστηκε και στους δύσκολους καιρούς, τότε που το έθνος μας βρισκόταν κάτω από τον τούρκικο ζυγό. Το Τροβάτο, βέβαια, όπως και τα άλλα χωριά των Αγράφων, έμειναν έξω από την τούρκικη κατοχή, αλλά οι Τροβατιανοί ουδέποτε συμβιβάστηκαν με την ιδέα της υποδούλωσης της χώρας τους και γι’ αυτό έτρεφαν φοβερό μίσος εναντίον των Τούρκων. 

Περήφανοι και ανυπότακτοι οι Τροβατιανοί, τον καιρό της Τουρκοκρατίας σκότωσαν, όπως το θέλει η παράδοση, τον πρώτο Τούρκο που τόλμησε να πατήσει το πόδι του στο χωριό, αναζητώντας το χαμένο άλογό του και απειλώντας τους ότι θα κάνει μεγάλο κακό σ’ όλο το χωριό, αν δεν ικανοποιηθεί το αίτημά του. Είχε έρθει από το Πετρίλο στο Τροβάτο, γιατί πίστευε πως κάποιος Τροβατιανός είχε κλέψει το άλογό του. Όμως η συμπεριφορά του ήταν ανεπίτρεπτη και οι απειλές του προκλητικές, γι’ αυτό και οι Τροβατιανοί τον σκότωσαν. Τον έθαψαν εκεί στο βορειοδυτικό μέρος της πλατείας, τριάντα περίπου μέτρα από το σημερινό πλάτανο που βρίσκεται πίσω από το ιερό των Αγίων Θεοδώρων, και έβαλαν μια πέτρα στο μέρος εκείνο, για να τη βλέπουν και οι νεότεροι και να ξέρουν ότι ως Τροβατιανοί δεν πρέπει να ανέχονται απειλές από τους Τούρκους και ότι παρόμοια συμπεριφορά αξίζει σε όσους δε σέβονται τη

φιλόξενη διάθεσή τους. Η πέτρα αυτή, που εξείχε ελάχιστα από το έδαφος, βρισκόταν εκεί ως πριν λίγα χρόνια και ήταν ο αδιάψευστος μάρτυρας του γεγονότος αυτού. 

Το σημείο αυτό της πλατείας οι Τροβατιανοί το ονόμαζαν «το μνήμα του Τούρκου». 

Διατηρώ μάλιστα στη μνήμη μου, ως παιδική ανάμνηση, πως κάθε φορά που περνούσα από εκεί με τον πατέρα μου, για να πάμε στο μοναστήρι της Παναγίας, μου έδειχνε την πέτρα και μου υπενθύμιζε την παράδοση. Τώρα με τη διαμόρφωση της πλατείας δε φαίνεται πια.

Για το ωραίο αυτό μέρος, που αποτελεί σήμερα την πλατεία των Αγίων Θεοδώρων, υπάρχει και μια άλλη παράδοση. 

Λέγεται πως ο Καραϊσκάκης, όταν ήταν αρματολός των Αγράφων, επισκεπτόταν συχνά τη μονή της Κοίμησης της Θεοτόκου Τροβάτου. Κάθε φορά όμως που περνούσε από το Τροβάτο, σταματούσε στη βορειοανατολική άκρη του μέρους που σήμερα είναι η πλατεία και αγνάντευε από εκεί όλα τα μέρη που περιβάλλουν το χωριό μας. 

Τόσο πολύ του άρεσε το μέρος αυτό που σχεδόν το είχε καθιερώσει ως το «Αγνάντι» του.

  Για την ιστορία, επίσης, θα υπενθυμίσω ότι στο Νοτιοανατολικό μέρος της πλατείας -και πιο συγκεκριμένα στο ευρισκόμενο τότε εκεί καφενείο του Σεραφείμ Καλογερομήτρου- ο Κίτσιος Κορόζης σκότωσε τον αστυνόμο Μητσάκη. 

Ο Κίτσιος Κορόζης εξέτιε ποινή φυλάκισης για φόνο στις φυλακές Αργοστολίου Κεφαλονιάς.  
Με την είσοδο όμως των Γερμανών και των Ιταλών στην Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1941, οι περισσότεροι Διευθυντές φυλακών άφησαν ελεύθερους τους κρατούμενους, για να μην πέσουν στα χέρια των Γερμανών και Ιταλών.

Και, φυσικά, ούτε λόγος για «αποφυλακιστήρια», αφού το κράτος είχε καταρρεύσει.
Ο Κίτσιος Κορόζης, μετά από λίγο καιρό ανέβηκε στο Τροβάτο παρέα με τον πιστό φίλο του Μάκια Βλαχομήτρο, από τη Μαχαλά Ξηρομέρου, με τον οποίο ήταν συγκρατούμενοι στις φυλακές Αργοστολίου Κεφαλονιάς. Ο Βλαχομήτρος εξέτιε και αυτός ποινή 12,5 ετών για φόνο. 

Ένα πρωινό πήγαν να πιουν καφέ στο καφενείο του Σεραφείμ Καλογερομήτρου. 

Εκεί –μετά από καταγγελία κάποιου τροβατιανού που δεν χώνευε τον Κίτσιο Κορόζη- παρουσιάστηκε ο αστυνόμος Μητσάκης, συνοδευόμενος από ένα χωροφύλακα, και ζητούσε επιμόνως από τον Κορόζη να του δείξει το αποφυλακιστήριό του. Ο Κορόζης μάταια προσπαθούσε να τον πείσει ότι σε κανέναν από τους αποφακυλακισθέντες δε είχε δοθεί αποφυλακιστήριο. 

Τότε ο αστυνόμος, έχοντας υπερβολική αυτοπεποίθηση στον εαυτό του, έκανε πολύ γρήγορα μια κυκλοτερή κίνηση και προσπάθησε να τον ακινητοποιήσει, πιάνοντας τον από πίσω και μη αφήνοντας δυνατότητα στον Κορόζη να κινεί ελεύθερα τα χέρια του. Την ίδια στιγμή πετάχτηκε ο Μάκιας Βλαχομήτρος, έπιασε τη γωνία του καφενείου και κρατώντας το πιστόλι στα χέρια του πρόσταξε το χωροφύλακα να απομακρυνθεί, γιατί αλλιώς θα τον σκοτώσει. 

Ο χωροφύλακας φοβισμένος απομακρύνθηκε αρκετά.

  

 Ο αστυνόμος Μητσάκης κρατώντας τον Κορόζη, όσο πιο πολύ σφιχτά μπορούσε από τις πλάτες, του είπε: «Κορόζη, είσαι παρανόμως έξω. Είσαι τιμωρημένος για φόνους. Σε συλλαμβάνω και θα σε οδηγήσω στο κρατητήριο». Ο Κορόζης τον παρακάλεσε να τον αφήσει, γιατί νόμιμα βρίσκεται έξω, αλλά, όταν ο αστυνόμος του είπε: «Εμένα με λένε Μητσάκη και τα νταηλίκια σου δεν περνούν σε μένα», τότε, έχασε την υπομονή του και,  με όσο περιθώριο κινήσεων είχε το δεξί του χέρι, βγάζει το πιστόλι από τη μέση του και πυροβόλησε τον αστυνόμο αρχικά στο πόδι. Ο αστυνόμος αιφνιδιάστηκε και μόλις χαλάρωσαν τα χέρια του, ο Κορόζης, σβέλτος όπως ήταν,  γύρισε και, λέγοντάς του: «Και εμένα με λένε Κορόζη», τον εκτέλεσε. 

Ο χωροφύλακας εξαφανίστηκε τρέχοντας και ο Χρήστος Κορόζης με το Μάκια Βλαχομήτρο απομακρύνθηκαν φεύγοντας από το βόρειο μέρος του Απάνω Μαχαλά.   

  Οι παλιοί Τροβατιανοί, που αφηγούνται με παραλλαγές την ιστορία Κορόζη – Μητσάκη, στην πλειονότητά τους τάσσονται με το μέρος του Κορόζη, γιατί θεώρησαν την ενέργεια του Μητσάκη άκαιρη, προκλητική και εντελώς παράλογη.

Στην πλατεία των Αγίων Θεοδώρων έγιναν κατά καιρούς διάφορες παρεμβάσεις.  

Στις μέρες μας ο Πολιτιστικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Τροβάτου ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τον περαιτέρω καλλωπισμό και τη λειτουργικότητά της. 

Από το 3ήμερο Συνέδριο "ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΣΤΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ" το 2008

Άποψη του κόσμου από το Συνέδριο

Χορευτικά του Συλλόγου από το Αντάμωμα

Πρόβες των χορευτικών κάτω από τον αιωνόβιο πλάτανο

Η μέρα φεύγει.. το φως των προβολέων έρχεται

Χοροί κάτω από τον τεράστιο πλάτανο στο πλακόστρωτο

Αθλητικές δραστηριότητες στην τεράστια πλατεία

Στην πλατεία αυτή γίνονται οι διάφορες εκδηλώσεις των Τροβατιανών, το πανηγύρι στην εορτή των Αγίων Θεοδώρων (8 Ιουνίου), τα διάφορα συνέδρια, καθώς και το Αντάμωμα των Απανταχού Τροβατιανών στις αρχές Αυγούστου κάθε χρόνο. 

Σήμερα, επίσης, στο Νότιο και Νοτιοανατολικό μέρος της πλατείας, υπάρχουν δύο καφενεία, που είναι συνάμα και Ψητοπωλεία, αλλά και παντοπωλεία. Το ένα ανήκει στη Φωτεινή Καλογερογιάννη και το άλλο στο Χρήστο Καλογερογιάννη, οι οποίοι με τη χαρούμενη και φιλόξενη διάθεσή τους υποδέχονται και εξυπηρετούν τόσο τους Τροβατιανούς, όσο και τους επισκέπτες του Τροβάτου. 

(Μέρος του κειμένου συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο του Παναγιώτη Β. Σαλαγιάννη, Το Τροβάτο Αγράφων, το οποίο διακινεί ο Πολιτιστικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Τροβάτου, τηλ.              2262059854 /   Κιν: 6942-201960  )