ΤΡΟΒΑΤΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΡΟΒΑΤΟ

                                       Γράφει ο Παναγιώτης Β. Σαλαγιάννης

    Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, η εξέχουσα αυτή φυσιογνωμία και ο κορυφαίος στρατηγός και ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης, γεννήθηκε το Μάιο του 1780 σε μια σπηλιά κοντά στο μοναστήρι Άγιος Γεώργιος, που βρίσκεται στο Μαυρομμάτι Καρδίτσας. Ήταν γιος του Δημήτρη Καραΐσκου και της καλογριάς Ζωής Ντιμισκή. Η μητέρα του καταγόταν από τη Σκουληκαριά της Άρτας...
...Ήταν αδελφή του κλέφτη Κώστα Ντιμισκή και ξαδέλφη του κλέφτη Γώγου Μπακόλα. Όταν έμεινε χήρα, αποσύρθηκε στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στο Μαυρομμάτι Καρδίτσας, απ’ όπου καταγόταν ο σύζυγός της. Εκεί γνωρίστηκε με τον κλέφτη Δημήτρη Καραΐσκο. Τους τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης της αποσύρθηκε σε μια σπηλιά, σε απόσταση μισής ώρας από το μοναστήρι. Εκεί γέννησε και παρέδωσε στη συνέχεια το παιδί σε μια Σαρακατσάνισσα για να το μεγαλώσει.

   Γέννημα και θρέμμα των Αγράφων ο Καραϊσκάκης, δεν μπορούσε παρά από τα Άγραφα να ξεκινήσει και τις δραστηριότητές του και την ανεκτίμητη προσφορά του στην Ελληνική Επανάσταση.

Αναφέρομαι διαγραμματικά και μόνο στους σπουδαιότερους σταθμούς της ζωής του:

  Σε νεαρή ηλικία εντάχθηκε στην ομάδα του Κατσαντώνη (1803 ή 1804) και γρήγορα αναδείχτηκε σε ένα από τα γενναιότερα πρωτοπαλίκαρά του. Το 1822 έγινε αρματολός των Αγράφων. Το 1823, μετά τη μάχη του Σοβολάκου  τού ανατέθηκε «να αρχηγεύει στα Άγραφα» και τον ονομάζουν στρατηγό. Γνωστή ήταν η αντίθεσή του με το Μαυροκορδάτο, ο οποίος, για να τον εξοντώσει, του «έστησε δίκη», το Μάρτη του 1824, με την κατηγορία της προδοσίας και κατάφερε (2 Απριλίου 1824) να υπογραφεί από τους παριστάμενους οπλαρχηγούς προκήρυξη «των εγκλημάτων του Καραϊσκάκη» και να του αφαιρεθεί και ο βαθμός του στρατηγού που του είχαν απονείμει. Τον Ιούλιο του 1824 ο Καραϊσκάκης ανέκτησε το στρατιωτικό του βαθμό και έκτοτε δίνει όλες του τις δυνάμεις στον αγώνα εναντίον των Τούρκων. Αναδεικνύεται σε έναν από τους ικανότερους ηγέτες Ελληνικής Επανάστασης. Το 1826, μετά την πτώση του Μεσολογγίου, ορίζεται αρχηγός (στρατηγός) των στρατευμάτων της Ανατολικής Ρούμελης και προσφωνείται «εξοχότατος Στρατάρχης» και «αρχηγός των Ρουμελιώτικων Στρατευμάτων». Γίνεται η ψυχή της Επανάστασης, καταστρώνει σχέδια αντιμετώπισης των Τούρκων και δίνει πολλές και νικηφόρες μάχες εναντίον τους. Με τις επιτυχίες του αυτές κρατά ζωντανή την ελπίδα της Λευτεριάς. Δυστυχώς όμως για την επαναστατημένη Ελλάδα, στις 22 Απριλίου 1827, περί τις 4 το απόγευμα, και ενώ ετοιμαζόταν επίθεση εναντίον του Κιουταχή που πολιορκούσε την Ακρόπολη, μέσα στην οποία βρίσκονταν ελληνικές δυνάμεις υπό τον Γ. Γκούρα, σε αψιμαχία με τους Τούρκους, τραυματίζεται θανάσιμα και τα ξημερώματα της επόμενης μέρας (23 Απριλίου) πεθαίνει. Η επαναστατημένη Ελλάδα έχασε ένα από τα γενναιότερα και αξιολογότερα τέκνα της, ένα σπάνιο στρατηγικό μυαλό, σε μια στιγμή μάλιστα που το είχε απόλυτη ανάγκη. Ο θάνατός του υπήρξε αληθινή συμφορά για την εξέλιξη των επιχειρήσεων εναντίον των Τούρκων. Θάφτηκε αρχικά στη Σαλαμίνα και αργότερα (1835) τα οστά του μεταφέρθηκαν στο μνημείο του στο Ν. Φάληρο. Για τον τρόπο του τραυματισμού του, που του επέφερε τελικά το θάνατο, έχουν ειπωθεί και έχουν γραφεί πολλά. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο γιος της καλογριάς, το σύμβολο του ηρωισμού, της ευφυΐας και του γνήσιου πατριωτισμού, δικαίως συμπεριλήφθηκε στο Πάνθεον των Ηρώων και εύστοχα αργότερα ο Κωστής Παλαμάς τον χαρακτήρισε «Αχιλλέα της Ρωμιοσύνης».

     Ο Γ. Καραϊσκάκης, το σύμβολο αυτό της λεβεντιάς, σχετίζεται με το Τροβάτο με δυο τρόπους. 

Μέσα από την Παράδοση και μέσα από την Ιστορία. Οφείλω, βέβαια, να διασαφηνίσω ότι δεν πρέπει να συγχέουμε την Παράδοση με την Ιστορία. Η παράδοση κινείται μεταξύ του θρύλου και της πραγματικότητας και δεν είναι ιστορία.

Ειδικότερα:

α. Μέσα από την Παράδοση:

Η τροβατιανή παράδοση αναφέρει τα εξής:

 - Ο Καραϊσκάκης με τον Κατσαντώνη λημέριαζαν πολλές φορές στο μοναστήρι της Παναγίαςστο Τροβάτο.

 - Όταν ήταν αρματολός των Αγράφων (1822-1823) περνούσε συχνά από το Τροβάτο και του άρεσε ιδιαίτερα να σταματά στο ΒΑ άκρο της Πλατείας των Αγίων Θεοδώρων  και να παρατηρεί, αλλά και να θαυμάζει από εκεί τη γύρω περιοχή. Γι’ αυτό και το σημείο εκείνο της πλατείας οι παλαιότεροι το ονόμαζαν «Αγνάντι του Καραϊσκάκη».

- Υπάρχει σπηλιά που ονομάζεται σπηλιά του Καραϊσκάκη. Αυτή βρίσκεται περί τα 150-200 μέτρα βόρεια της εκκλησίας του προφήτη Ηλία, στην περιοχή Ζαβού. Σύμφωνα με την παράδοση ο Καραϊσκάκης, όταν ήταν αρματολός στ’ Άγραφα, περνούσε με τους άντρες του από το μέρος εκείνο και, επειδή τους έπιασε ξαφνική μπόρα, κατέφυγαν για προφύλαξη στη σπηλιά αυτή. Ο Σταύρος Αναστασίου, που σήμερα διαμένει στην Κατοχή, αλλά στα νιάτα του είχε «γύρισμα» την περιοχή αυτή, μου έλεγε ότι η σπηλιά αυτή ήταν γνωστή μ’ αυτή την ονομασία όχι μόνο στους Τροβατιανούς, αλλά και στους κατοίκους των άλλων κοντινών χωριών.  

β. Μέσα από την Ιστορία:

 Ένα από τα παλικάρια του Γεωργίου Καραϊσκάκη ήταν και ο Ιωάννης Γ. Τσιακμάκης από το Τροβάτο. Σε όλες τις κρίσιμες φάσεις της ζωής του ήταν μαζί του.

Ειδικότερα πολέμησε μαζί του στις εξής μάχες:

   Στη μάχη του Σοβολάκου (15 Γενάρη 1823). Εκεί ο Γ. Καραϊσκάκης ως αρματολός των Αγράφων με τα παλικάρια του, μεταξύ των οποίων και ο Ιωάννης Τσιακμάκης,   αντιμετώπισε επιτυχώς τον πασά Μεχμέτ Ρεσήτ Κιουταχή, ο οποίος, προερχόμενος από το Μεσολόγγι, μετά την αποτυχημένη προσπάθειά του να το καταλάβει, προσπάθησε να περάσει προς τα Τρίκαλα μέσω των Αγράφων. Ο Καραϊσκάκης τον είχε προειδοποιήσει ότι δε θα του επέτρεπε να περάσει μέσα από το αρματολίκι του. Ο Κιουταχής αγνόησε την προειδοποίηση και η σύγκρουση έγινε στην κοντινή στον Αη Βλάση θέση Κορομηλιά, που ήταν περιοχή ονομαζόμενη Σοβολάκο. Ο τούρκικος στρατός, μετά από σκληρή μάχη, ηττήθηκε κατά κράτος και εξαναγκάστηκε να επιστρέψει στο Βραχώρι (Αγρίνιο).

  

 Επίσης, ο Ιωάννης Τσιακμάκης  έλαβε μέρος με τον Καραϊσκάκη στη μάχη στο Κρεμμύδι, χωριό ανάμεσα στην Πύλο και Καλαμάτα, στις 7 Απριλίου 1825. Εκεί οι αρχηγοί των Ελλήνων Καρατάσος, Κ. Μπότσαρης και Χατζηχρήστος (στο δεξιό μέρος), Καραϊσκάκης και  Τζαβέλλας (στο κέντρο) και σε μια μικρή κοιλάδα ο Σκούρτης συγκρούστηκαν με τους άνδρες του Ιμπραήμ. Ηττήθηκαν από τους στρατιώτες του Ιμπραήμ (600 νεκροί από τις 3250 Έλληνες). 

Μετά την ήττα ο Καραϊσκάκης επέστρεψε στη Ρούμελη.

 
Όταν ο Καραϊσκάκης ορίστηκε αρχηγός των επαναστατικών δυνάμεων της Ανατολικής Ρούμελης (1826) και οργάνωσε το «Στρατόπεδο της Ελευσίνας», ο Ι. Τσιακμάκης ήταν πάντα κοντά του και αγωνίστηκε μαζί του σε όλες τις μάχες του εναντίον των Τούρκων.

  Ενδεικτικά αναφέρω ότι στο πλευρό του Γ. Καραϊσκάκη πήρε μέρος  στις μάχες του Χαϊδαρίου, 6 και 8 Αυγούστου1826, που είχαν αμφίρροπο αποτέλεσμα, και στη μάχη του Κερατσινίου εναντίον του Κιουταχή, στις 3 Μαρτίου 1827. 

    Ο Ιωάννης Τσιακμάκης ήταν στο πλευρό του Καραϊσκάκη ως την αποφράδα μέρα του θανάτου του, την 23^η  Απριλίου 1827. Στη συνέχεια, από το 1827 εξακολούθησε τη στρατιωτική του υπηρεσία ως το 1843. Όπως αποδεικνύεται από επίσημα έγγραφα, του δόθηκε σύνταξη το 1865, αρκετά δηλαδή χρόνια μετά την αποστράτευσή του.